Ses ve müzikte compressor (kompresör) nedir?
- Orçun Ayata
- 27 Mar
- 3 dakikada okunur

Kompresörler, yüksek seviyelerin genliğini azaltarak ve sessiz seslerin genliğini artırarak bir ses kaynağının dinamiklerini değiştirmek için kullanılabilir.
Ancak, her şeyden önce, neden buna ihtiyacımız var? Çünkü daha istikrarlı bir ses kaydına katkıda bulunur. Bir pop veya rock albümünü mikslerken bunu isteyebilirsiniz, ancak klasik veya caz bir kaydı mikslerken belirli dinamikler gerektiğinden kompresörden başka bir şey kullanmak isteyebilirsiniz.
Kompresörler canlı ses, miks ve mastering işlemlerinde bir miksteki tüm öğelerin göreceli seviyelerinin uygun şekilde dengelenmesini sağlamak için kullanılır.
Müzikte compressor
Kompresör, yüksek ve sessiz sesler arasındaki dinamik aralığı düşüren bir ses kontrol cihazı olarak tanımlanabilir.
Yumuşak sesleri daha yüksek ve daha yüksek sesleri daha sessiz hale getirerek çalışır. Bu, daha sessiz kısımları daha net duymanızı sağlar, böylece karmaşık bir düzenlemede gitarınızda çaldığınız notaları her zaman duyabilirsiniz.
Compressor müzikte ne işe yarar?
Bir kompresörün birincil işlevi bir parçanın, grubun veya tüm miksin dinamik aralığını en aza indirmektir. Bununla birlikte, enstrümanlarınıza ve mikslerinize karakter kazandırmak için de kullanabilirsiniz. Analog kompresör cihazları kayıt, miks ve mastering profesyonelleri tarafından melodilerine karakter kazandırmak için sıklıkla kullanılır. Günümüzde bu analog kompresörlerin çeşitli emülasyonları mevcut olduğundan, kullanıcılar kayıtlarına renk katmak için eklenti sürümlerini de kullanır.
YouTube video'mu izleyerek compressor ile ilgili paylaştığım pratik bilgilere de ulaşabilirsiniz. Ayrıca YouTube kanalıma abone olabilir, miks, mastering ve müzik prodüksiyonuyla ilgili diğer video'larıma da göz atabilirsiniz.
Bir compressor'ün bileşenleri nelerdir?
Threshold
Threshold, kompresörün sinyal seviyesini düşürmeye başladığı bir nokta olarak tanımlanır. Threshold, uygulamanın gereksinimlerini karşılayacak şekilde ayarlanabilir. Örneğin daha düşük bir eşik daha büyük bir sinyal azalmasıyla sonuçlanırken, daha yüksek bir eşik sinyalin daha fazlasının değişmeden geçmesine izin verir.
Ratio
Sinyal eşiği geçtiğinde, ratio kontrolü sinyale ne kadar sıkıştırma uygulanacağını belirler. 2:1 compressor ratio'su, eşiğin üzerindeki her 1 dB için yalnızca 2 dB sıkıştırıldığını gösterir. 4:1 compressor ratio'su, eşiğin üzerindeki her 1 dB için 4 dB sıkıştırıldığını gösterir ve bu böyle devam eder.

Attack (Atak) süresi
Atak süresi, bir kompresörün ani ses dalgalanmalarına yanıt vermesi için geçen süredir.
Atak süresi ne kadar yavaş olursa, enstrümanınızın “klik” sesini o kadar net duyarsınız. Bu, bir gitarın koparma sesi veya bir kick davulunun tokmak sesi olabilir.
Atak süresi ne kadar hızlı olursa, bir enstrümanın “transientleri” kaybolacağından ses o kadar düz olacaktır. Bir gitarın penasının sesini azaltmak istiyorsanız, daha hızlı atak süreleri kullanın. Ya da pena seslerini abartmak için daha yavaş atak süreleri kullanmanızı öneririm.
Release süresi
Release süresi, atak süresiyle birlikte, kompresörünüzün eşikten uzaklaştıktan sonra sıkıştırılmamış durumuna dönmesinin ne kadar süreceğini belirler. Dönüş ne kadar yavaş olursa, release süresi o kadar uzun olur ve bunun tersi de geçerli olur.
Daha yavaş release süreleri daha yumuşak sıkıştırma üretirken, daha hızlı release süreleri daha agresif compression üretir.
Knee ayarları
Knee ayarları, bazı kompresörlerde bulunan ancak hepsinde bulunmayan bir başka özelliktir. Knee, kompresörün eşik seviyesini aşan seslere ne kadar hızlı tepki vereceğini kontrol eder. Ses ayarladığınız eşiği aştığında, sesin kademeli olarak sıkıştırılması gereken noktaya yaklaşması daha uzun sürer.
Tam olarak atak ayarı değildir, çünkü teoride kompresör işleme başlamadan önce belirlediğiniz atak süresine ulaşana kadar bekler. Ancak diz ayarı, atak zamanlayıcısının süresi dolduğunda tırmanışın ne kadar yumuşak olacağını belirler. Sert olarak ayarlarsanız anlık olabilir veya yavaş olarak ayarlarsanız daha kademeli olabilir.
Genel olarak, sert knee ayarları daha vurucu sesler üretirken, yumuşak knee ayarları daha yumuşak bir compression etkisi sağlar.

Make-up gain
Make-up gain basitçe bir sinyali ideal seviyesine getirmek için uygulanan kazanç miktarıdır. Çoğu kompresörde gerçek zamanlı olarak gerçekleşen compression miktarını gösteren bir sayaç bulunur; bu sayaç kompresörünüzün herhangi bir zamanda ne yaptığını gözlemlemenizi sağlar. Sonuç olarak, ses sinyalini sıkıştırmak için makyaj kazancınızı istediğiniz kadar yüksek ayarlayabilirsiniz. Ancak herhangi bir kısıtlama yoktur, bu nedenle tercihlerinize ve gereksinimlerinize göre bırakabilir veya iki katına çıkarabilirsiniz.
Limiter
Limiterler kompresör tipleridir. Kompresörlere benzer şekilde çalışır, ancak onu diğerlerinden ayıran bazı kritik ayrımlar vardır. Oran ayarları hakkındaki bilginiz göz önüne alındığında, sınırlayıcıları sınırsız oran ayarlarına sahip kompresörler olarak düşünebilirsiniz. Prensip olarak, bir sınırlayıcı kullanmak eşiği hiç aşmanızı engeller.
Bu özelliği nedeniyle, daha tutarlı bir ses elde etmek için mastering'de sıklıkla kullanılır.
Sonuç olarak
Kompresörler (compressor) müzikte ses seviyelerini en üst düzeye çıkarmak veya atak süresini, release süresini veya knee ayarlayarak karakteri değiştirmek için kullanılabilir. Bir enstrümanın dinamik aralığını sınırlayabilir veya vuruculuğunu artırabilirsiniz. Ayrıca analog veya analog modelli kompresör plugin'leri kullanarak enstrümanlarınıza veya şarkınıza renk katabilirsiniz.
Kompresör kullanmadan önce genellikle aklınızda bir amaç olması en iyi yöntem, böylece ezilmiş bir parça elde etmezsiniz. İlk başta ayrımları duymak her zaman zor olur ve bunu yapmak zaman alır. Ancak yeterince pratik yaptığınızda kompresörü ne zaman ve nasıl kullanacağınızı öğreneceksiniz.
Şarkınızın tüm prodüksiyon, miks ve mastering işlemlerini bir profesyonelin yapmasını istiyorsanız, görüşme ayarlamak için benimle iletişime geçebilirsiniz.