Diyelim ki şarkınızı bitirdiniz ve onu bir sonraki seviyeye taşımaya hazırsınız. Miks zamanı geldi demektir. Bunun için bir miks mühendisi ile çalışmanız gerekiyor. Bu yüzden, multitrack dosyalarınızı hazırlama ve dışa aktarma zamanı.
Bunun sıkıcı bir süreç olduğunu biliyorum. Yine de bu yazıda anlatacağım adımları tamamlarsanız hem müzisyenlerin hem de miks mühendislerinin hayatını kolaylaştırır.
Mix mühendinizle iletişimde kalın
Bu ilk adım olacak çünkü yaratıcı bir işte işbirliği içinde çalışırken en önemli şey de bu aşama aslında. Bir şey yapmadan önce birlikte çalıştığınız kişilere tercihlerini sorabilirsiniz. Onlara sormanız gereken birkaç konuyu aşağıda paylaştım:
Hangisi tercih edilir: işlenmemiş dosyalar mı yoksa işlenmiş dosyalar mı?
Bu şüpheli çünkü miks mühendislerinin kendi talepleri var. Bazıları işlenmemiş dosyaları tercih ederken bazıları işlenmiş dosyaları tercih ediyor. İdeal bir durumda, bir sesi olduğu gibi yapan kasıtlı şeyleri tutmak ve EQ'lar ve kompresörler gibi diğerlerini sadece hoş bir ses çıkarmak amacıyla kullandığınız için kaldırmanın en iyisi olacağını düşünüyorum. Diyelim ki şarkınızda bir trampet örneği kullandınız ve bunu modülasyon efektleri, distorsiyon efektleri gibi araçlarla benzersiz hale getirmek istediniz.
Kasıtlı derken bunu kastediyorum. Bunları trampet sample'ında tutabilirsiniz çünkü miks mühendisinize istediğinizden tamamen farklı bir şey göndermenin bir anlamı yok. Ama aynı zamanda her kanala kompresör ve EQ koymanın ve bunları multitrack olarak göndermenin anlamsız olduğunu düşünüyorum. Bu bazı durumlarda değişebilir, bu nedenle miks mühendisinizle nasıl tercih ettiği konusunda iletişim kurmaya devam etmek en iyisi olur.
Wet veya Dry?
Ses mühendisleri için bir başka kişisel mesele de ıslak ve kuru multitrack. Bence özel efektleri farklı bir dosyada tutmak en iyisi. Örneğin, vokalinizde delay otomasyonunuz varsa ve şu anda olduğu gibi tutmak istiyorsanız, en iyisi delay'in kendisi gibi farklı bir kanalda dışa aktarmak. Ancak parçalarınızda bir reverb tutmayın. İstediğiniz reverb'ü kullanmakta ısrar ediyorsanız, onu farklı bir kanalda dışa aktarın.
Perde ve zaman düzeltmesine ihtiyacınız var mı?
Miksaj, düzenlemeden tamamen farklı bir konudur. Miks mühendisinize sizin için düzenleme yapıp yapamayacağını sorun. Çoğu zaman bu size daha fazla paraya mal olacaktır. Bunu kendiniz yapmayı ya da sizin için yapmalarına izin vermeyi düşünebilirsiniz.
Projenizin bir kopyasını oluşturun
Herhangi bir şey yapmaya başlamadan önce, projenizin bir kopyasına sahip olduğunuzdan emin olun. Bu nedenle, dosyalarınızı ses dosyalarıyla birlikte farklı bir konuma kaydetmenizi öneririm.
Taslak mixin exportunu alın
Onlara kaba bir miks vermek her şeyi esnek hale getirir çünkü vizyonunuzu göstermenin başka bir yolu yok. Dengesini beğendiğiniz bir miksi bounce ettirin ve gerekirse hakkında notlar yazın. Aklınızda belirli sesler varsa bu noktada bazı referans parçalar yazabilirsiniz. Aksi takdirde, o referans parçayı neden eklediğinizi yazabilirsiniz. Kick sesini mi seviyorsunuz, yoksa vokal efektlerini mi?
Kullanmadığınız parçaları silin
Tamam, şimdi sıkıcı işler yapmaya başlayabiliriz. Varsa projenizdeki kullanılmayan veya sessize alınmış parçaları silin. Beş boş parça yüklemek istemezsiniz çünkü bu size daha sonra daha fazla zamana mal olur. Miks mühendisiniz size bunları soracak ve siz de gerçekten boş dosyalar olduklarından emin olmak için projenizi tekrar tekrar kontrol edeceksiniz.
Parçalarda temizleme yapın
Patlama ve tıklama gibi istenmeyen sesler olmadığından emin olun çünkü miks işleminden sonra bunlar daha da duyulabilir olacak. Her parçayı hızlıca kontrol edin ve bir klipten önce ve sonra geçişler yapın. Ayrıca, bağlı klipler arasında bazı çapraz geçişler yapın.
Parçalarınızı mantıklı bir şekilde adlandırın
Audio-1, Audio-2 gibi isimleri olan multitrack'lerle uğraşmak çok can sıkıcı. Onlara Kick In, Snare Bottom gibi gerçek isimler verin. Miks mühendisleri olarak daha düzenli olmak ve hızlıca bulmak için parçaları gruplamayı severiz, bu yüzden onları grup olarak adlandırmak daha iyi olur. Davul parçalarınızı Drums Kick, Drums Hihat, Guitars Rhythm L, Synths Soft Pad, vb. gibi adlandırabilirsiniz.
İzlerinizi kesmediğinizden emin olun
Dijital kırpma, bir DAW'da sahip olabileceğiniz en kötü şey. Çok can sıkıcı ve bir şarkıda duyulması kolay. Ayrıca, kimse üzerinde kırpma olan bir dosyayla çalışmak istemez, bu yüzden sizden kontrol etmenizi ve tekrar ona geri göndermenizi isteyecekler. Parçalarınızın kırmızı alanı kırpmadığından emin olun.
Mono dosyaları mono olarak saklayın
Mono bir sinyali stereo olarak göndermenin bir anlamı yok. Monoyu tek mikrofon olarak düşünebilirsiniz. Yani gitarlarınızı iki ayrı mikrofonla kaydediyorsanız, her biri bir mono dosya olur.
Mono dosya örnekleri:
Trampet mikrofonları
Tom mikrofonları
Elektro gitar mikrofonları
Bas di kanalı
Vokal mikrofonları
Stereo dosya örnekleri:
Stereo synthler
Baş üstü mikrofonları birlikte
Şimdi dosyalarınızı dışa aktarma zamanı
Bugünlerde birçok DAW var ve her birinin multitrack'i dışarı aktarmak için farklı bir yolu var. Belki bir gün her biri için bir rehber yazabilirim, ancak bunların nasıl dışa aktarılacağı hakkında birçok makale ve online eğitim bulabilirsiniz. Aşağıdaki blog yazılarına da göz atabilirsiniz:
Multitrack dosyalarınızı boş bir projeye yükleyin
Hepimiz biliyoruz ki her zaman böyle şeyler olur. Belki dışa aktarma anında bir şeyler ters gitmiştir. Miks mühendisinize 60 parça boş ses dosyası bile gönderebilirsiniz. Doğru multitrack dosyalarını gönderdiğinizden emin olmak için bunları yeni bir boş projeye aktarın ve her şeyin yolunda olup olmadığını kontrol edin.
Klasörünüzü faydalı bilgilerle adlandırın
Klasör adınızı Grup Adı_Şarkı Adı_BPM_Anahtar (Band Name_Song Name_BPM_Key) olarak adlandırmak en iyisi. Bu, miks mühendisinize daha sonra ihtiyaç duyabileceği bilgileri verecektir.
Dosyalarınızı indirilebilir bir bağlantı olarak gönderin
İndirmek için iznim olmayan bir Google Drive bağlantısıyla kaç kez uğraştığımı anlatamam. Herhangi birine izin vermek kolay olduğu için zararsız görünebilir, ancak farklı zaman dilimlerinde yaşıyorsanız bu size ve miks mühendisinize bir güne mal olabilir.